Als je geïnteresseerd bent in het hebben van een directe ervaring van het verlichte bewustzijn dat “rigpa” wordt genoemd is hier een methode die gemakkelijk te begrijpen en toe te passen is. Het is een belangrijke oefening in Dzogchen.
De praktijk van het staren naar de hemel: Zit rechtop op een stoel of kussen en kijk naar de hemel met een ongehinderd uitzicht, liefst op een wolkeloos moment, zodat je naar de blauwe hemel kijkt. Het effect van deze oefening wordt nog sterker als je op je rug boven op een berg ligt. Als je zit, zorg dat je met je rug naar de zon toe zit. Kijk enigszins omhoog, met de ogen op een punt gericht en zonder te bewegen, en staar dan rechtstreeks in de ruimte.
Breng je aandacht volledig naar het kijken door je ogen. Stel je voor dat het is alsof je door een raam naar buiten kijkt. Laat je door niets anders meer afleiden, en stop met denken. Hou het lichaam helemaal stil en adem heel, heel langzaam, zodat er vrijwel geen beweging van de ademhaling meer is. Adem door je mond die heel licht open is. Begin met een sessie van ongeveer 15 minuten.
Met je ogen op één punt gericht staar je in de ruimte en geef je speciaal aandacht aan de leegte van die ruimte. Je kijkt rechtstreeks met je ogen in de leegte. Blijf daar een aantal minuten bewust bij aanwezig. Merk dan ook het levendige bewustzijn bij je ogen op en dat dit bewustzijn net zo leeg is als de ruimte van de hemel. Wees je daar kort van bewust en richt je aandacht dan weer op de ruimte voor je. Besteed zo min mogelijk aandacht aan gedachten of mentale processen.
Doe een aantal sessie en maak ze langer en langer. Direct nadat je een oefening hebt gedaan, sluit je je ogen en merk je de lege ruimtelijkheid op direct achter je ogen, alsof je nog steeds naar de hemel buiten kijkt.
Merk de bewuste aanwezigheid op in deze ruimtelijke dimensie. Blijf zo voor drie of vier minuten, en open dan je ogen om nog eens vijf minuten van staren naar de hemel te doen; sluit dan opnieuw je ogen en merk de lege ruimtelijkheid in je schedel op, en merk tegelijkertijd de bewuste aanwezigheid op die ook hier is.
Laat de lege ruimtelijkheid buiten je en binnen je samensmelten. Rust in de grenzeloosheid van ruimte en aanwezigheid.
Vraag jezelf af, met gesloten ogen “Is deze lege ruimtelijkheid gelijk of verschillend van de waarnemende aanwezigheid van bewustzijn?”.
Beëindig je sessie terwijl je zorgt vrij van concepten te blijven, terwijl je je wel bewust blijft van de ruimtelijke dimensie voor je en de helderheid van je waarnemend bewustzijn.
Doe deze oefening zo vaak als maar mogelijk. Als je er eenmaal mee vertrouwd bent kun je sessies van 20 tot 40 minuten doen.
Er zijn andere stappen mogelijk, of manieren om het effect van deze oefening nog verder te versterken, maar besteed eerst aandacht aan het effect als je het zo doet. Je kunt op deze manier namelijk een heel levendige en sterke herkenning van rigpa krijgen. Als dat gebeurt verblijf dan in die herkenning zonder verder iets te veranderen. Ga er vooral niet van alles en nog wat over bedenken.
Deze oefening is ook erg geschikt als je merkt dat je bent blijven steken in het stadium van “witnessing” en dit als het Zelf bent gaan zien – een benoeming door de geest die niet volledig wil oplossen. Dit is nog niet rigpa, maar een subtiele vorm van dualisme. Er is nog steeds een referentiepunt van waaruit je kijkt naar – en sky-gazing kan dit laatste stukje ondoorzichtigheid doen oplossen.
Deze oefening zal er voor zorgen dat de Helder Licht kanalen in de pupillen van de ogen zich openen. Als dat gebeurt zullen ze verder stromen, overvloeien en de kanalen in het hoofd in zijn geheel vullen met Helder Licht. Totale transparantie van het gehele hoofd zou dan moeten plaatsvinden, alsof het een kristallen schedel is zonder inhoud aan de binnenkant. Transparantie binnen, transparantie buiten, met geen enkele scheiding. Eén geheel. Eén zijn. Onbegrensde, volledig doorzichtige aanwezigheid. Dit is de realisatie van het Helder Licht Bewustzijn. Jezelf met absolute zekerheid herkennen als deze onbegrensde transparantie, levendig en levend, is rigpa.
Op sommige momenten is er alleen nog maar deze naakte, levendige helderheid en leegte, en is er in deze staat een diepe zekerheid. Op andere moment lijkt het donker, mistig, en dof, en je kunt je dan zelfs afvragen ‘Wat is er met mijn meditatie gebeurd?’. Wat betreft het op en neer gaan van ervaringen – laat ze zijn, zonder te kiezen voor acceptatie of verwerping.
Houdt je bewustzijn spontaan ontspannen in de dimensie van niet-afgeleid-zijn. Dit zal helderheid zonder concepten brengen. Zulke helderheid moet perfect aanwezig zijn in alle activiteiten. Dit wordt genoemd: ‘de stabiliteit vastspijkeren met beoefening’, wat betekent dat het nodig is om het niet-afgeleid-zijn voor langere periodes vol te houden.
Het punt hier is dat, als je in zittende meditatie helderheid hebt ontwikkeld, je alledaagse activiteiten gebruikt om deze helderheid verder te stabiliseren in post – meditatieve activiteit. Op die manier kan het ego, geboren uit en gedreven door passie, agressie, trots en afgunst, ons niet langer door blinde gehechtheid beheersen.
(Samengesteld uit een aantal verschillende instructies van Jackson Peterson op Facebook)